Need for Speed là một dòng trò chơi đua xe, tất cả các trò chơi đều sử dụng những quy tắc cơ bản giống nhau và những cơ chế tương tự nhau. Người chơi điều khiển một chiếc xe trong tất cả các cuộc đua với mục tiêu là giành chiến thắng. Trong chế độ tournament/career, người chơi phải thắng một loạt các cuộc đua để mở khóa những chiếc xe, đường đua,…. Trước khi tham gia mỗi cuộc đua, người chơi chọn lựa cho mình một chiếc xe và chọn kiểu truyền tải (transmission) cho xe, bao gồm tự động (automatic) và bằng tay (manual). Tất cả các trò chơi đều có một số hình thức chơi mạng cho phép nhiều người chơi đua với nhau thông qua phân chia màn hình, qua mạng LAN hoặc Internet.

Mặc dù các trò chơi đều có cái tên tương tự nhau nhưng trọng tâm của mỗi phiên bản đều có sự khác nhau đáng kể. Ví dụ, trong một số phiên bản, chiếc xe có thể bị thiệt hại do va đập, trong khi ở một số bản khác, chiếc xe không hề hấn gì cả, một số game có "vật lý", tức là mô phỏng một chiếc xe với những hành vi thực sự, gợi nhớ một chiếc xe thật sự, trong khi các phiên bản khác có sự bỏ qua "vật lý" (như đi qua một số khúc cua với tốc độ cao nhất).

Với sự ra đời của Need for Speed: Underground, series đã chuyển trọng tâm từ đua xe thể thao kỳ lạ trên những đường đua từ điểm đến điểm, gợi lên một đường đua mở tới sự nhập/bắt kịp văn hóa đua xe đường phố trong một không gian đô thị.